Verklaring van erfrecht
Bevoegdheid om de nalatenschap af te wikkelen
Na het overlijden van een dierbare moet je allerlei zaken regelen: bankrekeningen vrijgeven, verzekeringen afhandelen, eigendommen overzetten. Een belangrijke stap hierbij kan zijn het verkrijgen van een verklaring van erfrecht - een officieel document waarin een notaris vastlegt wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om de nalatenschap af te wikkelen.
Wat is een verklaring van erfrecht?
Een verklaring van erfrecht (ook wel akte of bewijs van erfrecht genoemd) is een notariële akte waarin de notaris na onderzoek vaststelt:
- of de overledene een testament had
- wie de erfgenamen zijn en in welke verhouding
- wie bevoegd is om namens de erfgenamen de nalatenschap te beheren en af te wikkelen
Met deze verklaring kun je aantonen bij banken, verzekeraars, de Belastingdienst of het Kadaster dat je bevoegd bent om de nalatenschap uit te voeren. Door de verklaring kunnen rekeningen op naam van de overledene worden overgedragen en eigendommen op naam van erfgenamen worden gezet.
Belangrijk om te weten: een verklaring van erfrecht is niet automatisch verplicht, maar wordt vaak gevraagd door instanties als bewijs dat de juiste mensen handelen namens de erfenis.
Waarom heb ik een verklaring van erfrecht nodig?
Er zijn verschillende situaties waarin een verklaring van erfrecht praktisch of zelfs noodzakelijk is:
- De bank wil toegang geven tot de bank- en spaarrekeningen van de overledene
- Je wilt verzekeringsuitkeringen of pensioenen laten uitbetalen
- Onroerend goed, een huis of stuk grond moet op naam van een erfgenaam worden gezet (via het Kadaster)
- Je moet officiële administratie wijzigen bij instanties (bijv. energieleverancier, gemeente)
- Meerdere erfgenamen moeten gezamenlijk afstemmen wie taken gaat uitvoeren
- In complexere nalatenschappen, waarbij bijvoorbeeld buitenlandse componenten, schulden of meerdere testamenten spelen
Soms is een verklaring niet nodig; bijvoorbeeld bij lage banktegoeden en als de bank genoegen neemt met andere documenten. Vraag bij de bank of andere betrokken instanties altijd of zij de verklaring eisen in jouw situatie.
Wat staat er in een verklaring van erfrecht?
In de akte vind je doorgaans de volgende onderdelen:
Gegevens van de overledene
Naam, geboortedatum, datum overlijden.
Burgerlijke staat
Gehuwd, geregistreerd partnerschap, samenleving.
Testament
Of er een testament is en wat daarin staat.
Namen van de erfgenamen
En hun aandeel in de erfenis.
Executeur of gemachtigde
Wie de executeur of een gemachtigde is (indien benoemd).
Bevoegdheid
Wie bevoegd is om de nalatenschap af te wikkelen (bijvoorbeeld volmachten).
Verdeling
Verklaring over de wettelijke verdeling of bijzondere verdeling volgens testament.
Bijzondere bepalingen
Eventuele voorwaarden, beperkingen of bijzondere bepalingen.
Deze informatie samen maakt duidelijk wie welke rechten en plichten heeft in de afwikkeling van de erfenis.
Hoe werkt het bij de notaris?
Voorbereiding en start
Kies een notaris - dit hoeft niet de notaris die het testament heeft opgemaakt.
Verzamel documenten: overlijdensakte, testament (als aanwezig), gegevens van erfgenamen, huwelijkse voorwaarden etc. De notaris verricht onderzoek in registers (burgerlijke stand, centraal testamentenregister, kadaster, huwelijksgoederenregister etc.)
Onderzoek en controle
De notaris controleert wie de erfgenamen zijn, ook via genealogisch onderzoek.
Erfgenamen geven aan of zij de erfenis zuiver of beneficiair accepteren (of weigeren).
De notaris controleert of er schulden, buitenlandse invloed of bijzondere omstandigheden zijn.
Opstellen en passeren
Zodra het onderzoek afgerond is, stelt de notaris de akte op.
Erfgenamen tekenen de verklaring (of medewerken aan legitimatie).
De notaris bewaart het origineel en verstrekt afschriften.
Inschrijving bij Kadaster
Als er onroerend goed is betrokken (bijvoorbeeld een huis), kan de notaris de verklaring inschrijven bij het Kadaster zodat het eigendom juridisch wordt overgezet naar de erfgenamen.
Termijn
Hoe lang het proces duurt, hangt af van de complexiteit. In eenvoudige gevallen duurt dit een paar weken, bij ingewikkelde nalatenschappen (veel erfgenamen, buitenland, onduidelijkheden) kan het enkele maanden duren.
Verschil met testament & verklaring van executele
Testament
Een testament is een document waarin iemand bij leven bepaalt wie erfgenamen worden en welke verdeelregels gelden.
Verklaring van erfrecht
De verklaring van erfrecht bevestigt na overlijden wie werkelijk erfgenamen zijn én wie bevoegd is om de erfenis af te wikkelen.
Verklaring van executele
Soms wordt in een testament een executeur benoemd. In dat geval kan er een verklaring van executele worden afgegeven: deze geeft bevoegdheden aan de executeur zonder dat een volledige verklaring van erfrecht noodzakelijk is.
Veelgestelde vragen
Is een verklaring van erfrecht verplicht?
Moet ik naar een specifieke notaris?
Hoe snel kan ik de verklaring krijgen?
Wie betaalt de kosten?
Wat als een erfgenaam weigert mee te werken?
Geldt de verklaring in het buitenland?
Vergelijk notarissen voor uw verklaring van erfrecht
Vind en vergelijk notarissen in uw regio. Vraag eenvoudig offertes aan bij meerdere notarissen.
Vergelijk notarissen