Testament
Zekerheid voor uw nabestaanden
Een testament is een officiële notariële akte waarin u vastlegt wat er met uw vermogen gebeurt na uw overlijden. In eenvoudige bewoordingen: wie erft wat, wie mag beslissen en welke bijzondere wensen u hebt. Zonder testament bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn en hoe uw nalatenschap wordt verdeeld - maar met een testament kunt u eigen keuzes maken.
Wat is een testament?
Een testament is een notariële akte, opgesteld door een notaris, waarin u uw uiterste wilsbeschikkingen vastlegt over uw nalatenschap.
Dit betekent onder andere:
- U bepaalt wie uw erfgenamen worden.
- U kunt (bepaalde) personen onterven of juist extra nalaten.
- U kunt voorwaarden stellen: bijvoorbeeld dat kinderen hun erfdeel pas mogen opeisen als uw partner is overleden.
- U kunt iemand aanwijzen als executeur: diegene verzorgt de afwikkeling van uw nalatenschap.
- U kunt regelen wie de voogd wordt voor minderjarige kinderen als u beiden geen ouder meer bent.
- U kunt specifieke legaten opnemen (bijvoorbeeld een geldbedrag of een kunstwerk aan een persoon of goed doel).
Belangrijk: een testament dat u zelf schrijft zonder notaris is in Nederland niet rechtsgeldig.
Ook is het mogelijk om uw testament later aan te passen of te herroepen, zolang u wilsbekwaam bent.
Verschil tussen testament en levenstestament
Het is belangrijk om het verschil te begrijpen tussen een testament en een levenstestament:
Testament
Een testament regelt wat er met je vermogen en bezittingen gebeurt na je overlijden. Het bepaalt wie je erfgenamen zijn, hoe je nalatenschap wordt verdeeld, en eventuele andere wensen voor na je dood.
Levenstestament
Een levenstestament regelt wie namens jou beslissingen mag nemen tijdens je leven wanneer je dat zelf niet meer kunt (bijvoorbeeld door ziekte, dementie of bewustzijnsverlies). Het gaat over financiële, persoonlijke en medische zaken terwijl je nog leeft.
Kort gezegd: Een testament is voor na je overlijden, een levenstestament is voor tijdens je leven. Beide zijn aparte notariële aktes die elk hun eigen functie hebben.
Waarom heb ik een testament nodig?
Er zijn verschillende situaties waarin het maken van een testament verstandig of zelfs noodzakelijk is:
- U woont samen zonder te zijn getrouwd of zonder geregistreerd partnerschap. Wettelijk erft uw partner dan vaak niets zonder testament.
- U hebt specifieke wensen: u wilt dat bepaalde personen iets extra's krijgen, of u wilt juist dat iemand helemaal niets erft.
- U wilt belasting besparen: met een goed testament kunt u fiscale constructies opnemen (zoals een opvullegaat) om erfbelasting te optimaliseren.
- U wilt zorgen dat kinderen pas later hun erfdeel mogen opeisen.
- U heeft minderjarige kinderen en wilt voogdij of bewind regelen.
- U wilt een executeur aanwijzen die de afhandeling betrouwbaar verzorgt.
- U hebt bezittingen in het buitenland of bijzondere wensen (bijvoorbeeld over digitale erfenis, kunst, of familierechtelijke aanspraken).
- U wilt voorkomen dat de wettelijke verdeling in werking treedt, welke niet altijd aansluit bij uw wensen.
Kortom: een testament geeft u controle over uw nalatenschap, in plaats van dat de wet beslissingen voor u maakt.
Wat staat er in een testament?
In een testament komen typisch de volgende onderdelen voor:
Aanwijzing erfgenamen
Wie erft welk deel (of welke stukken).
Legaten
Specifieke goederen of geldbedragen toewijzen aan specifieke personen of instellingen.
Onterving
Uitsluiten van bepaalde erfgenamen (bijvoorbeeld uitdrukkelijk bepalen dat iemand niets mag erven).
Voorwaarden en termijnen
Bijvoorbeeld dat erfgenamen pas op een bepaalde leeftijd hun erfdeel krijgen.
Executeur benoemen
Iemand die het testament uitvoert en de afwikkeling verzorgt.
Voogdijregeling
Als u minderjarige kinderen hebt, wie verzorgt hen indien u overlijdt.
Bewind of beheer
Wie beheert het erfdeel als erfgenamen dit zelf (nog) niet kunnen.
Fiscale clausules
Bijvoorbeeld opvullegaat, uitsluitingsclausules of andere bepalingen om erfbelasting te optimaliseren.
Slotbepalingen
Datum, plaats, verklaringen over wilsbekwaamheid, herroeping van eerdere testamenten.
Elk testament is maatwerk: afhankelijk van uw gezinssituatie, vermogen en wensen kunnen manifest andere clausules nodig zijn.
Hoe werkt het bij de notaris?
Hier ziet u de gebruikelijke stappen die u doorloopt bij het opstellen van een testament:
Kennismakingsgesprek / afspraak
U maakt een afspraak met een notaris. Tijdens dit gesprek bespreekt u uw wensen, gezinssituatie, bezittingen en eventuele beperkingen.
Voorstel en advies
De notaris adviseert u over juridische en fiscale gevolgen en vertaalt uw wensen in een conceptakte.
Concept aanleveren
U ontvangt de conceptakte (of afschrift) om rustig door te lezen, te controleren en eventueel te wijzigen.
Ondertekening (passeren van de akte)
U komt opnieuw naar de notaris om de akte officieel te ondertekenen. De notaris controleert dan of u wilsbekwaam bent en de gevolgen begrijpt.
Inschrijving in het Centraal Testamentenregister (CTR)
Na ondertekening wordt de akte gemeld bij het CTR - dit register bevat wie een testament heeft en bij welke notaris, niet de inhoud zelf.
Bewaring en afgifte van kopie
De notaris bewaart de originele akte veilig. U krijgt een kopie (afschrift) mee naar huis.
Aanpassing of herroeping (optioneel later)
U kunt later een nieuw testament laten opstellen waarmee het oude wordt herroepen, of wijzigingen laten aanbrengen.
Als een notaris stopt, wordt zijn aktenarchief overgenomen door een opvolgende notaris, zodat uw akte bewaard blijft.
Veelgestelde vragen
Is een zelfgeschreven testament rechtsgeldig?
Vanaf welke leeftijd kan ik een testament maken?
Kan ik mijn testament later wijzigen?
Zien erfgenamen wat er in mijn testament staat?
Hoe weet ik of iemand een testament heeft gemaakt?
Heb ik als gehuwde een testament nodig?
Vergelijk notarissen voor uw testament
Vind en vergelijk notarissen in uw regio. Vraag eenvoudig offertes aan bij meerdere notarissen.
Vergelijk notarissen